Trên một chiếc xe, ắc-quy là một thiết bị điện cần thiết và quan trọng. Ắc quy cung cấp cho các thiết bị điện sử dụng điện trên xe máy với khả năng tích trữ năng lượng điện dưới dạng hóa năng và phóng điện. Với tầm quan trọng như vậy thì bao lâu phải thay ắc quy xe máy một lần để đảm bảo xe luôn được hoạt động tốt nhất.
Tóm tắt
#1, Ắc quy là gì?
Ắc quy là nguồn điện thứ cấp, để tiến hành tích trữ và cấp điện cho các thiết bị điện, ắc quy hoạt động dựa vào quá trình biến đổi hóa năng thành điện năng. Trước khi thay thế, người dùng có thể sử dụng máy nạp ắc quy để tái sạc điện và sử dụng ắc quy nhiều lần. Trong thực tế, tên gọi của ắc quy còn được biết đến như ắc quy lưu điện, ắc quy tích điện, acquy, bình accu, bình ắc quy.
Một bình ắc quy lưu trữ điện có cấu tạo cơ bản của gồm các bộ phận:
Ắc quy có cấu tạo bên trong thường được chia thành các ngăn nhỏ, mỗi ngăn gồm các bản cực âm và bản cực dương. Giữa 2 bản cực được điền đầy bằng chất điện phân và được nối với nhau bằng thanh nối, bản cực âm và bản cực dương có tấm chắn ngăn cách.
Vỏ bọc bao bọc bên ngoài ắc quy, các cọc bình dùng để nối ắc quy với tải ngoài hoặc nối các ắc quy với nhau ở phía trên. Ngoài ra, có thêm nút thông hơi phía trên bình với các ắc quy hở để giúp thoát khí trong bình ra môi trường ngoài.
#2, Có những loại ắc quy xe máy nào?
Hiện nay, xe máy thường sử dụng hai loại ắc-quy phổ biến:
#2.1, Ắc quy nước và tính năng:
Loại ắc quy 12V và có 6 ngăn nước là loại ắc quy thông dụng cho xe máy. Các ắc quy đơn được chia làm mỗi ngăn khác nhau và được nối tiếp với nhau bằng các cầu nối, nắp đậy là lỗ thông hơi trên các ngăn.
Bạn sẽ thấy hiện tượng sủi bọt của dung dịch và nước cạn dần, nồng độ dung dịch sẽ đậm đặc hơn khi ắc quy nước hoạt động tạo ra khí hidro và oxy bay lên. Công suất của ắc quy nước lớn nên việc bảo dưỡng cũng cần thường xuyên. Phải kiểm tra mức dung dịch điện phân và khả năng phóng điện của bình ắc quy thường xuyên nếu muốn cho ắc quy hoạt động tốt.
Khi hoạt động bình ắc quy sẽ nóng và bay hơi axit nên sẽ làm ăn mòn các mối hàn, tiếp xúc kém hoặc hỏng, làm giảm tuổi thọ của chúng nên khi sử dụng bạn cần chú ý đặt xa kích điện.
#2.2, Ắc quy khô và tính năng:
So với ắc quy nước thì kết cấu của ắc quy khô có sự khác biệt là trạng thái khí. Do đó không phải bảo dưỡng vì đây là loại bình ắc quy thực hiện theo công nghệ khí kín. Ắc quy khô có ưu điểm có thể dùng ngay khi mua về, không cần bảo dưỡng và cũng không cần châm nước vào bình.
Ắc quy khô được cấu thành từ các chi tiết phụ kiện có độ dẫn điện tốt nên trong thời gian sử dụng ắc quy có điện trở nhỏ, điều này tránh được tình trạng tự phóng điện và giúp ắc quy có khả năng phóng điện cao hơn. Ngoài ra khi không sử dụng một thời gian dài và khi tái sử dụng, ắc quy không bị mất điện cũng như không cần nạp điện bổ sung như ắc quy nước.
Dựa vào khả năng phóng điện, khách hàng có thể tự kiểm tra hoạt động của bình ắc quy khô.
Khi bạn khởi động máy bằng bộ đề mà không nổ, nên xem lại bình ắc quy nếu bạn kiểm tra máy móc không có vấn đề gì. Ví dụ so với lượng điện phát ra thì lượng điện nạp vào bình có đủ không? Lúc đó có thể kiểm tra lại bộ sạc điện cho bình. Bình đã yếu hoặc nguồn từ động cơ vào bình không đủ có thể là nguyên nhân.
#3, Các dấu hiệu chứng tỏ ắc quy hư hỏng
Đương nhiên, bạn không thể đề nổ máy xe được nữa có thể là dấu hiệu đơn giản nhất để phát hiện một chiếc ắc-quy đã “chết”. Đối với xe số khi nhấn nút còi mà kêu rất nhỏ hoặc phanh và xi-nhan đèn sáng yếu, khi thực hiện nhấn nút đề (khởi động xe) mà đèn báo N (báo số 0) bị tắt hẳn hoặc tối thì yếu tố đầu tiên mà bạn nên nghĩ đến là hư hỏng ở ắc-quy. Đối với xe tay ga một trong những dấu hiệu thể hiện ắc-quy bị yếu là khi ấn nút khởi động thì đèn báo lỗi động cơ nhấp nháy liên tục. Trường hợp thứ hai là khi đề lại không nổ máy nhưng vẫn sử dụng còi và đèn phanh, đèn xi-nhan được, có thể nguyên nhân là do hiện tượng thông mạch, ắc-quy bị rụng cực chì. Tuy nhiên, việc hư hỏng ắc-quy có thể chứng tỏ những bộ phận khác cũng đang có vấn đề do ắc-quy nối liền với một hệ thống điện trên xe.
Để kiểm tra ắc-quy thì cách tốt nhất là sử dụng các máy tại xưởng sửa chữa, tuy nhiên, muốn nhận biết ắc-quy sắp hỏng, người dùng xe máy vẫn có thể dựa trên một số dấu hiệu. Đầu tiên là hãy chuẩn bị tinh thần thay thế bất cứ lúc nào nếu ắc-quy của bạn đã được 2-3 năm. Thứ hai là nếu ắc-quy bị phồng rộp hoặc các vết rỉ bẩn ra ngoài vào bình khi quan sát chứng tỏ ắc-quy đang có vấn đề. Thứ ba là nếu có hãy thay thế sớm nhất có thể, bạn hãy thử ngửi xem bình ắc-quy có mùi cháy khét hay không.
#4, Khi nào cần thay ắc quy xe máy?
Bạn không thể nổ máy được nếu như ắc quy đã “chết hoàn toàn”, tuy nhiên để đến mức như thế thì sẽ khá rắc rối cho bạn, vì thế phải nhận biết sớm ắc quy bị hỏng.
Những dấu hiệu cho thấy chiếc ắc quy của bạn đang có vấn đề, dưới đây:
– Khi bấm còi, còi kêu yếu hoặc khá chập chờn
– Ánh sáng mờ nhạt, đèn sáng yếu
– Không xi nhan được hoặc xi nhan nhấp nháy yếu
– Xe đang trạng thái số 0 mà không xuất hiện chữ N sáng, hoặc kim xăng không chạy khi bật máy (vặn chìa khóa xe)
– Khi ấn nút khởi động đối với xe ga thì đèn báo lỗi động cơ sẽ nhấp nháy liên tục
Ngoài ra, chúng ta cũng có thể quyết định thời gian nên thay ắc quy dựa vào thời gian sử dụng của ắc quy xe máy mà:
– Nếu nếu đã sử dụng được 2 – 3 năm đối với ắc quy nước thì bạn cần chuẩn bị tâm lý để thay thế bất cứ lúc nào, còn thời gian 3 – 4 năm là thời điểm cần thay thế ắc quy đối với xe sử dụng ắc quy khô
– Bình ắc quy đang có vấn đề nếu có những dấu hiệu phồng, rộp hoặc các vết rỉ bẩn ra bên ngoài
– Bạn cũng cần cân nhắc việc thay thế ắc quy nếu ắc quy có những mùi khét như cháy
#5, Nguyên nhân ắc quy bị hỏng
Ắc quy bị hư hỏng là do có nhiều nguyên nhân, và dưới đây là những nguyên nhân chính:
– Việc hỏng của ắc quy hoàn toàn do tính chất vật lý, hóa học của ắc quy (khoảng từ 2 – 4 năm tùy từng loại ắc quy) có thời gian sử dụng lâu dài.
– Ắc quy mất khả năng tích điện do dòng điện sạc vào ắc quy không ổn định, quá tải và làm phồng rộp ắc quy
– Ắc quy bị hỏng là do nguyên nhân rơ le đề xe bị hỏng, cuộn điện trong ắc quy bị hỏng, chập cháy.
– Ắc-quy ở mô-tơ của bộ khởi động bị hở mạch bên trong lõi hoặc cuộn dây làm tăng lực cản, bị mòn chổi than, do ngắn mạch.
– Ắc quy bị hỏng do dây dẫn bị chuột cắn dẫn đến đoản mạch
– Ắc quy bị hết điện do để xe quá lâu không sử dụng
#6, Cách bảo dưỡng ắc quy xe máy bền lâu nhất
Trong xe máy ắc quy là một bộ phận rất quan trọng, xe sẽ không khởi động được nếu như ắc quy bị hỏng, khi đó sẽ rất phức tạp. Vậy để có tuổi thọ lâu nhất thì phải sử dụng ắc quy xe máy như thế nào?
#6.1, Làm mát ắc quy
Nếu ắc quy cũng bị ảnh hưởng không ít nếu bạn thường xuyên di chuyển dưới những trời nắng nóng, đây là nguyên nhân hàng đầu làm giảm tuổi thọ của xe máy.
Chính vì thế, cần phải giữ ắc quy luôn được mát nếu muốn ắc quy lâu bị hỏng hơn. Trước khi cho vào trong xe máy, bạn có thể sử dụng các bao cách nhiệt và bọc ắc quy lại để ắc quy không bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ từ ngoài môi trường.
Để kéo dài tuổi thọ cho các ắc quy của xe ô tô bạn cũng có thể áp dụng việc sử dụng bao cách nhiệt.
#6.2, Không để axit bị hết trong ắc quy nước
Bạn cần nhận biết ắc quy của mình thuộc loại nào vì hầu hết các loại xe máy vận hành trên đường vẫn sử dụng ắc quy nước để làm nguồn, do đó bạn cần định kỳ đổ thêm axit để ắc quy hoạt động và sử dụng bền lâu hơn
Sau một thời gian sử dụng, tuổi thọ của ắc-quy sẽ bị giảm do điện năng trong ắc-quy sẽ bị rò rỉ ra bên ngoài. Do đó, bạn cần phải kiểm tra áp lực nước và xem xét việc đổ thêm axit cho ắc quy cứ khoảng 1 tháng.
Bạn có thể châm thêm nước cất hoặc thêm chất điện phân đến mực thích hợp bằng cách dùng một chiếc tua vít, vặn nắp ắc quy, và quan sát nếu mực nước nằm cách nắp bình hơn 19mm và nằm dưới vạch max.
#6.3, Vệ sinh ắc quy sạch sẽ
Sau thời gian sử dụng, bạn cần loại bỏ ngay lập tức những chất ăn mòn đó để giữ cho ắc quy được lâu bền hơn do các chất ăn mòn sẽ tích tụ trên bề mặt của ắc quy, đặc biệt là các điểm cực và nắp ắc quy.
Để làm sạch các vết bẩn này, bạn có thể sử dụng các loại banking soda, bằng cách dùng một chiếc khăn sạch, nhúng vào nước soda, sau đó, lau những chỗ bẩn khắp bề mặt nắp ắc quy.
Tuy nhiên, bạn có thể dùng thêm một chiếc bàn chải để chà sạch đối với những chỗ nào vết ăn mòn quá cứng. Bạn cần sử dụng một chiếc khăn khô để lau sạch để ắc quy được khô ráo sau khi làm sạch tất cả chất bẩn rồi lại lặp lại trong xe máy.
#7, Bạn sẽ gặp những khó khăn gì nếu bình ắc quy cạn?
Trước hết là ánh sáng phát ra yếu hơn, và tiếng xi nhan cũng có thể bị nhỏ hơn bình thường khi đèn xi nhan và đèn chính của xe sẽ hoạt động không như thiết kế. Chính vì thế, vào buổi tối bạn sẽ khó quan sát đường hơn, khi bạn cần chuyển hướng, người khác không thấy rõ xi nhan của bạn, khiến dễ bị tai nạn hơn.
Một cái khó chịu nữa là sáng ra chuẩn bị đi làm mà đề xe một hồi xe không đề được thì có nguy cơ trễ giờ làm. Ngoài ra đối với xe ga như xe Lead sau một thời gian đề khó mà quên đi thay bình thì tới 1 hôm không còn đề được nữa, nên phải dắt bộ đi thay bình thì xe mới chạy lại mà xe LEAD lại không có đồ đạp (hoặc do có mà mình không biết).
Một tình huống nữa là bình ắc quy cạn mà tiếp tục dùng lâu thì có thể gây phù bình, nguy hiểm tới an toàn cháy nổ.
#8, Ắc quy khô có nên sạc hay không?
Để phát điện cho hệ thống router không phải xe máy nhà mình khi cúp điện (thời 2013-2014 hay bị cúp điện lắm) ngày xưa mình từng dùng ắc quy khô. Bình xài bình thường không gặp vấn đề gì sau khi mình sạc bằng cục sạc xong, nhưng mình không chắc đây là điều nên làm.
Những đồ mà mình dùng để sạc lại bình ắc quy nè, hồi năm 2013 mua cũng rẻ, tầm 250.000 đồng, giờ chắc giá cũng xấp xỉ như thế này hoặc rẻ hơn. Nhưng mà không nên mua mới đồ sạc này vì bình xe máy thì lâu lâu chúng ta mới cần sạc lại. Mình cần sạc bình thường xuyên sau khi xài cho router nên mình mua nó. Dạo này không còn dùng hệ thống ắc quy tự chế và đồ sạc này nữa vì ít bị mất điện.
Xe máy điện – phương tiện giao thông an toàn, thân thiện với môi trường
#9, Những lưu ý khi chọn mua ắc quy xe máy
#9.1,Chọn ắc quy nước hay ắc quy khô cho xe máy?
Hiện trên thị trường xe máy đang sử dụng 2 loại ắc phổ biến được là ắc quy nước và ắc quy khô (hay còn gọi là ắc quy kín khí).
Trên các dòng xe máy số tại Việt Nam, ắc quy nước là loại ắc quy được sử dụng sớm hơn và phổ biến. Ưu điểm của ắc quy nước là giá rẻ, nên bạn cũng tốn ít tiền hơn khi thay. Tuy nhiên, bạn cần thường xuyên bảo dưỡng, đổ axit và sạc điện cho ắc quy khi sử dụng ắc quy nước
Ưu điểm của ắc quy khô là loại ắc quy có tuổi thọ cao, không cần bảo dưỡng, không cần chăm sóc nhiều như ắc quy nước. Tuy nhiên, so với ắc quy nước giá của ắc quy khô thường đắt hơn rất nhiều. Chính vì thế, các dòng xe tay ga mớii, đắt tiền thường sử dụng ắc quy khô.
#9.2,Chọn thương hiệu ắc quy tốt nhất
Câu hỏi mà nhiều người dùng xe máy đặt ra khi mua ắc quy là chọn hãng nào tốt nhất cho xe máy. Chủ yếu trên thị trường hiện nay ắc quy được tiêu thụ là ắc quy được sản xuất trong nước, một số rất ít được nhập khẩu từ Thái Lan, Trung Quốc Đài Loan,….
Các thương hiệu ắc quy tốt, nổi tiếng được sản xuất trong nước được người tiêu dùng ưa chuộng bởi chất lượng, sự uy tín trong bảo hành và mức giá cả lại khá phù hợp có thể kể đến như ắc quy Habaco, ắc quy GS, ắc quy Globe, ắc quy Đồng Nai…,. Thêm một điều nữa là tất cả các dòng xe máy của các hãng xe máy Honda, xe máy Suzuki, xe máy SYM và xe máy Kymco, xe máy Yamaha, xe máy Piaggio đều có thể sử dụng ắc quy của các hãng này. Do đó, khi chọn mua ắc quy của những hãng này bạn sẽ hoàn toàn yên tâm.
Bên cạnh những hãng trên, bạn không nên chọn mua những loại ắc quy xe máy này mặc dù được giới thiệu là hàng made in Thailand, made in Japan vì những dòng ắc quy có tên tuổi hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ…
#9.3,Chọn dung lượng ắc quy và điện áp phù hợp với xe máy
Xe không hoạt động được, hoặc sẽ ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong xe vì cấu tạo hệ thống điện bên trong mỗi chiếc xe máy yêu cầu ắc quy có dung lượng và điện áp ắc quy phù hợp. Có những loại xe máy chỉ sử dụng ắc quy dung lượng 3Ah, nhưng bên cạnh đó lại có những xe máy như Honda Lead cần dùng ắc quy có dung lượng lên tới 5Ah…
Muốn kéo dài tuổi thọ, nâng cao khả năng sử dụng và an toàn trên những quãng đường di chuyển của mình thì người điều khiển phương tiện giao thông là xe gắn máy cần phải chú ý kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên ắc quy xe máy cũng như xác định được thời gian thay thế phù hợp, liên hệ ngay với Q-Store các bạn nhé.